Silesia Jungle: Wstęp

1. Rok 1968 – widok na wiadukt (fot. T. Bartoszek)

1.1. Powiększenie napisu na wiadukcie: „Lepsza praca każdego – to poprawa warunków życia wszystkich”

2. Rok 1997 – wiadukt, w głębi widoczna cegielnia

3. Widok cegielni z około 1925 roku

4. Widok cegielni – 1997 rok

W rozwijającej się kolonii Karol Emanuel istniały wczesne przesłanki utworzenia południe od bitej drogi, zbudowanej w latach 1892-1894, łączącej Zabrze z Chebziem.

Już w połowie XIX wieku wartość surowca – glinki muflowej, wydobywanej w rejonie kolonii Karol Emanuel – była znaczna. W roku 1856 w czynnej już cegielni pracowało 56 robotników. W początkowych latach cegielnia nastawiana była zaspokajanie potrzeb własnych Rudy. Wszystkie rudzkie zakłady przemysłowe, domy użyteczności publicznej i domy robotnicze zbudowano z cegły pochodzącej z cegielni „Karol Emanuel”.

W miarę upływu czasu produkcję unowocześniono. Wytwarzano między innymi dachówki specjalne, wypalane w systemie „Bachstein”. Dachówką taką pokryto dach kościoła św. Józefa.

Cegielnia była stale rozbudowywana, a w 1897 roku nastąpiła jej modernizacja. W zakładzie tym do roku 1937, produkowano również cegły szamatowe ogniotrwałe.

Po II wojnie światowej cegielnia podlegała Zjednoczonym Zakładom Budowlanym w Bytomiu.

Agencja Handlowa „B. Kmiecik i Spółka” jest także właścicielem cegielni w Rudzie Śląskiej, wytwarzającej miesięcznie ponad 1500000 sztuk cegły w różnym asortymencie, wespół ze świadczonymi robotami budowlanymi daje szerokie możliwości nowych kontraktów handlowych i usługowych.

5. Stara cechownia z 1993 roku.

6. Plan sytuacyjny z 1991 roku

Kopalnia pod nazwą „Brandenburggrube” istniała od 1770 roku i należała barona Stechowa, a w roku 1798 przeszła na własność Ballestremów.
W 1855 roku połączona została z polem górniczym „Neu Brandenburg” (1834) i kopalnią „Fabrigue” (1823) pod nazwą „Konsolidierte Brandenburg”. Eksploatowana była z polami górniczymi „Neu Veronika” (1857) i „Ehrenfried” (1888).

7. Remiza strażacka

8. Wieża szybowa szybu „Franciszek” i zabudowa

9. Fragment bramy wjazdowej na teren dawnej, markownia i cechownia

10. Wieża u bramy wyjścia na szyb „Franciszek”

11. Szyb „Franciszek” – 1999 rok

12. i 13. Fotografie ukazują pozostałości obiektów po szybie „Leon” – 1999 rok

14. Fotografia ukazuje kolejkę wiszącą, biegnącą w kierunku huty „Pokój”

15. i 16. Fotografie powyżej ukazują pozostałości po fundamentach kolejki, które zachowały się po dzień dzisiejszy (1999 rok) przy szosie biegnącej z Rudy południowej do Chebzia - szkic orientacyjny F

17. Szkic orientacyjny

18. Plan sytuacyjny z 1935 roku

19. i 20. Koksownia „Walenty” w fazie likwidacji obiektów (fotografie z 1995 roku). Był to Kombinat Koksochemiczny „Zabrze” (od stycznia 1989 roku)

21. Ruda. Fragment byłej kopalni węgla kamiennego „Hrabia Franciszek”

22. Nowy Bytom. Zabytkowa willa Florianka z 1905 roku.

23. Nowy Bytom. Południowa pierzeja pl. Wolności (obecnie Plac Jana Pawła II) z kamienicami z przełomu XIX i XX wieku, z zachowaną zabytkową studzienką z wodotryskiem.

24. Nowy Bytom. Fragment zachodniej pierzei ul. Piotra Niedurnego zabudowanej neogotyckimi i elektrycznymi kamienicami z przełomu XIX i XX wieku.

25. Mapa Rudy Śląskiej na której widnieją zaznaczone właśnie m.in.:

- Fragment byłej kopalni węgla kamiennego „Hrabia Franciszek” (nr 3)
- Zabytkowa willa Florianka z 1905 roku. (nr 23)
- Południowa pierzeja pl. Wolności z kamienicami z przełomu XIX i XX wieku, z zachowaną zabytkową studzienką z wodotryskiem (nr 27)
- Fragment zachodniej pierzei ul. Piotra Niedurnego zabudowanej neogotyckimi i elektrycznymi kamienicami z przełomu XIX i XX wieku (nr 28)

26. Nowy Bytom. Huta cynku „Rozamunda” (w rejonie obecnych ulic Niedurnego i Chorzowskiej), ok 1930 r.

27. Nowy Bytom. Tzw. Zameczek leśny właściciela huty cynku „Rozamunda” kpt. Ulricha von Schweinitza przy obecnej ul. Niedurnego 34, ok 1930 r.

28. Nowy Bytom. Brama główna huty „Pokój” i pomnik dyrektora Eduarda Mayera, ok 1922 r.

29. Nowy Bytom. Wiadukt kolei wąskotorowej przy obecnej ul. Kubicy, ok 1930 r.

30. Nowy Bytom. Ołtarz główny kościoła św. Pawła, ok 1930 r.

31. Nowy Bytom. Dworzec kolejowy, ok 1938 r.

32. Bielszowice. Dworzec kolejowy, ok 1930 r.

33. Bielszowice. Restauracja „Pod Niemiecki Cesarzem” Richarda Pogody (obecnie u zbiegu ulic Kokota i Ks. Niedzieli), ok 1910 r.

34. Ruda. Widok z polskiego schronu bojowego koło Nowego Bytomia w stronę kopalni „Wolfgang” (po lewej) i cegielni „Ruda” (po prawej). Tutaj 1.IX.1939 r. atakował Freikorps w stronę Nowego Bytomia tracąc 6 ludzi, 1939 r.

35. Kopiła jednego z schronów bojowych Obszaru Warownego Śląsk. Schron usytuowany jest za salonem samochodowym.

Kiedyś nieopodal, gdzie mieścił się szyb „Elżbieta”, znajdował się w latach pięćdziesiątych XX wieku obóz pracy, którego więźniowie pracowali na kopalni „Walenty-Wawel”. Mieściło się tu sześć schronów bojowych, wybudowanych przed II wojną światową (zachowały się cztery). W dawnych budynkach po szybie „Elżbieta” uruchomiono Zakłady Mechaniczne „Zamet”. Wszystkie budynki mieszkalne przy ul. 1 Maja w Koloni Karola (w okolicy zakładu „Zamet”) zostały wyburzone. Zachowały się tylko budynki „Zametu”. Oficjalna nazwa tej dzielnicy to Kolonia Karola Emanuela, jednak miejscowa ludność nazywała ją Karmanuel lub Karmańskie.

36. Schron przy drodze polnej do Bielszowic

Bukowa – dawniej ulica Gruntowa. Rozpoczynała się tam, gdzie obecnie znajduje się przystanek autobusowy „Cmentarz Czarny Las” i prowadziła do szybu Mikołaj. Na skrzyżowaniu ul. 1 Maja z Bukową był mały polski bunkier z 1939 roku. Do dnia dzisiejszego zachowała się jego betonowa ściana. Obecna ulica Bukowa jest przesunięta od poprzedniej ok. 500m na południe. Na jej skraju wybudowano hipermarket „Tesco”. Z tyłu za budynkiem „Tesco” znajdują się dwa schrony bojowe Obszaru Warownego „Śląsk”. W tym położonym bliżej hipermarketu kopalnia „Wawel” urządziła skład materiałów wybuchowych. Teren ogrodzony był drutem kolczastym i pilnowany przez strażników. Magazyn ten zlikwidowano w połowie lat osiemdziesiątych.
Budowę „OWŚ”, zwanego Śląską linią Maginota, rozpoczęto w 1933 roku i kontynuowano do roku 1939. Większość wybudowanych schronów utrzymała się do dziś.